Manastir Jošanica
Manastir Jošanica nalazi se desetak kilometara od Jagodine u podnožju Crnog Vrha. Po predanju, sa crkvom Svetog Nikole, podigao ga je Knez Lazar 1371.godine. Za vreme austro-turskog rata od 1788-1790.godine teško je stradao kao sedište Koče kapetana. Nema direktnih podataka ali je sigurno da je manastir odigrao važnu ulogu u vreme ustanka, a posebno u toku borbi koje se se vodile oko Jagodine 1804.god. Kada je kasnije pala Karađorđeva Srbija, pri povlačenju, Karađorđe je ležao od vrućice nekoliko dana u manastiru Jošanica, a soba u kojoj je ležao i danas se naziva “Karađorđeva soba”. Posle pada Srbije manastir je spaljen. Za vreme II srpskog ustanka 1815.godine, u njemu su vođeni pregovori izaslanika Marašli-paše i Kneza Miloša o uslovima primirja.
Zahvaljujući donatorima obnovljena je crkva Svetog Nikole i sagrađen je novi manastirski konak koji je osvešten 1996.godine.
Manastir Manasija
Manastir Manasija, u neposrednoj blizini Despotovca, u starim dokumentima poznat kao Resava, posvećen je Svetoj Trojici. Sagrađen je 1408 – 1418. godine kao zadužbina Despota Stefana Lazarevića.
Manastir je podignut kao jako utvrđenje opasano zidom na kome dominira 11 kula sa najpoznatijom Despotovom kulom. Po svojoj arhitekturi pripada Moravskoj školi, ali se u obradi fasade razlikuje od ostalih građevina ove škole jer su umesto kamena i opeke primenjeni samo kameni tesanici sa plastičnom ornamentikom.
Arhitektura Manasije predstavlja originalnu tvorevinu jednostavnosti i neposrednosti oblikovanja u kamenu i prostoru. Pored manastira zaštićenog zidinama u dvorištu se nalaze i druge zgrade od kojih se svojom veličinom ističe knjižnica poznate Resavske prepisivačke škole, restauirane i sa stalnom izložbenom postavkom.
Manastir Ravanica
Nedaleko od Ćuprije je manastir sa crkvom Vaznesenja – Ravanica, z. Manastir Ravanica sazidan je 1381.godine kao zadužbina Kneza Lazara i Kneginje Milice, a nalazi se 21 km istočno od Jagodine. Manastir čine tvrđava, konak i sama crkva. Tvrđava je podignuta verovatno nešto ranije od crkve, još za života Kneza Lazara, što se može videti i pročitati na restauiranoj i visoko izdignutoj severnoj kuli.
Po zapisu iz XVII veka saznaje se da je imala sedam kula od kojih je većina restauirana.
Manastirski konak podignut u XVIII veku spada u retko sačuvane građevine tog vremena. To je velika jednospratna zgrada smeštena odmah do crkve i svojom arhitekturom podseća na zdanja manastira u Vojvodini. Posle šestovekovnog seljenja ovde su konačno donete i položene mošti Kneza Lazara.
Manastir Kalenić
Manastir Kalenić, kao treći najznačajniji predstavnik, posvećen je Vavedenju, i sazidan između 1407. i 1413.godine. Sazidao ga je kao svoju zadužbinu viši dostojanstvenik na dvoru Despota Stefana Lazarevića Bogdan, sa ženom Milicom i bratom Petrom.
I ako pripada Moravskoj arhitektonskoj školi, Kalenić je građen po sasvim novom pristupu svog graditelja. Iz tog razloga Kalenić predstavlja najrazvijeniji i najoriginalniji lik crkvene građevine u srpskoj arhitekturi onog doba. Neimar je želeo da stvori lep utisak spoljnim izgledom crkve, tako da su svi delovi zgrade harmonično sklopljeni, podređeni centralnom kubetu kao dominantnom. Fasada je izvedena naizmeničnim slojevima kamena peščara i tri reda opeke sa četri reda fuga-slojeva belog maltera. U okviru Moravske škole fresko slikarstva, freske manastira Kalenić predstavljaju jedinstveno dostignuće jer su izvanredno crtane i prijatno dekorisane.